Hangi günlerde oruç tutmak mekruhtur?

Efendimiz (asm) hangi günlerde oruç tutmaktan men etmiştir?

Cevap:

Dehir (ebed) orucu mekruhtur

Bayram günleri de dâhil olmak üzere bütün yıl boyunca tutulan oruçtur.
Abdullah b.Amr b. El-Âs’tan rivayet edilmiştir. Resulullah (asm) şöyle dedi
“Ebed orucu tutan ne oruç tutmuş ve ne de yemiş sayılır.” (Nesai)
Şaban ayının son günlerinde oruç tutmak mekruhtur

Fıkıh âlimlerinin ekserisine göre, Şaban ayının ikinci yarısında nafile oruç tutmak mübahtır. Sadece şek (şüphe) günü orucu mekruhtur.

Ebu Hureyre (ra), Hz. Peygamberin şöyle buyurduğunu işitmiştir:
“Şaban ayının ortasına geldiğinizde artık oruç tutmayın.” (Ebu Davud, Tirmizi)
Arefe günü Hac'da olanlara oruç tutmak mekruhtur

Ebu Hureyre’den rivayet edilmiştir:

"Resulullah (asm) Arefe günü Arafat’ta oruç tutmayı menetti." (Ebu Davud)

"Fıkıh âlimleri Arafat’ta oruç tutmanın men edilmesine sebep olarak; vakfe, dua ve zikirle meşgul olunması gerektiğini, bunun için de zinde ve güçlü olmaya ihtiyaç duyulduğunu, orucun ise insanı güçten düşüreceğini ve asıl yapması gerekenleri yapmasına imkân vermeyeceğini gösterirler. Fakat hacda olmayan diğer Müslümanların ise, Arefe günü oruç tutmalarında bir beis yoktur, hatta tutmaları müstehap görülmüştür." (Cami’ul Usul)

SadeceCuma günü oruç tutmak mekruhtur

Ebu Hureyre’den rivayet edilmiştir. Resulullah’ın(asm) şöyle söylediğini iştim:
“Hiç biriniz sakın, önceki veya sonraki günü de ilave etmeden sadece Cuma günü oruç tutmasın.” (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi)
Hadisin zahiri, sadece Cuma günü oruç tutmanın uygun olmadığını, buna Perşembe veya cumartesi gününü de eklemek gerektiğini ifade etmektedir. Cuma günü oruç tutmanın yasaklanmasına gerekçe olarak; o günün Müslümanlar için bayram olduğu, bayramın da yeme içme günü olduğu gösterilir. Nevevi, cumanın dua, zikir, ibadet ve gusül günü olduğunu, bunların da canlı olarak şevkle yapılması gerektiğini gösterir.
"Cumartesi günü oruç tutmayın!"

Abdullah b. Büsr es-Sülemi, kız kardeşi Samma’dan rivayet ediyor. Resulullah (asm) şöyle buyurdu:
“Allah’ın size farz kıldığı oruç müstesna, Cumartesi günü oruç tutmayın! Yiyecek bir şey bulamayan da, bir üzüm kabuğunu veya bir ağaç çöpünü çiğnesin (ve Cumartesi günü oruç tutmasın)!” (Ebu Davud)

Sadece cumartesi günü oruç tutulmasının yasaklanması, muhtemelen Yahudilere muhalefetle alakalıdır. Kaynak: https://www.sorusorcevapbul.com - Hangi günlerde oruç tutmak mekruhtur?

Bu konu hakkında başka bir soru:

3 aylar orucu diye tutulan oruçlar da şabanın son 15 günü tutulmayacak mı? 3ayları oruçlu geçirmenin önemi nedir? Kaynak: https://www.sorusorcevapbul.com - Hangi günlerde oruç tutmak mekruhtur?

Cevap:

Değerli Kardeşimiz;
Abdulaziz b. Muhammed şöyle demiştir;
Abbad b. Kesîr, Medine'ye gelip Ala'nın (b. Abdurrahman) meclisine gitti, Ala'nın elini tutup ayağa kaldırdı ve:
Şüphesiz şu şahıs babası vasıtasıyla Ebu Hureyre'den (ra), Rasulullah'ın (asm) "Şaban ayı yarılanınca oruç tutmayınız" buyur¬duğunu haber veriyor. Ala;
Şüphesiz babam bana Ebu Hüreyre'den (ra) o da Rasulullah’dan (ams) bunu haber verdi, dedi.
Ebu Davud dedi ki:
Bu hadisi Sevrî Şibi b. el-Ala, Ebu Umeys ve Züheyr b. Mu-hammed de el-Ala'dan rivayet etmişlerdir.
Yine Ebu Davud şöyle dedi:
"Abdurrahman (b. el-Mehdi) bu hadisi rivayet etmiyordu. Ahmed'e:
Niçin Abdurrahman bunu rivayet etmiyor? dedim.
Çünkü onun bildiği bir hadise göre, Rasulullah (asm) Şabanı Ramazana ulardı. Halbuki el-Ala, Rasulullah'dan onun aksini ha¬ber veriyor dedi. (Tirmizî, Savm, 38)
Ebu Davud dedi ki:
Bana göre bu (el-Ala'nın hadisi) ötekine (Rasulullah'in Şabanı Ramazana uladığını bildiren hadise) aykırı değildir. Bu hadisi, Ala'dan başka hiç bir kimse, onun babasından nakletmemiştir.
Açıklama
Tirmizî'nin rivayeti Ebu Davud'unki kadar mufassal değil, "Şaban'ın yarısı kaldığı zaman oruç tutmayın" manasına gelecek şekildedir.
Tirmizi hadisi rivayet ettikten sonra şöyle der: .
"Ebu Hüreyre'nin hadisi hasen-sahihtir, bu hadisi sadece bu senedle ve bu lafızla biliyoruz. Bazı alimlere göre bu hadisde kastedilen, kişinin oruç tutmayıp Şabandan bir kaç gün kalınca Ramazana hazırlık olması için oruca başlamasıdır. Ebu Hureyre vasıtasıyla Hz. Peygamber'den (asm) buna benzeyen bir hadis rivayet edilmiştir. O hadiste Rasulullah (asm) şöyle buyurmuştur:
"Oruç tutarak Ramazanın önüne geçmeyin ancak bu sizden birinizin mutadı olan bir oruca rastlarsa müstesna". Bu hadisde kerahetin sadece, Ramazana hazırlık maksadıyla oruç tutan için olduğuna işaret vardır."
Hadisin ravilerinden Abbad b. Kesir, birçok alim tarafından tenkide tabi tutulmuştur. Nesaî-kendisi için "hadisi kabul edilmez" derken, İbn Main, Darekutnî, Ebu Hatim ve İbn Ammar, Abbad'ın zayıf olduğunu belirtmişlerdir. Ahmed; "duymadığı yalan hadisler rivayet etti", Şu'be;
"Ondan sakınınız"; Ebu Zur'a; "Hadisi zabt edemezdi"; Ukaylî de, "zaifdir, hadisi kabul edilmez" demişlerdir.
İbn Hıbban, İbn Hazm ve İbn Abdilberr ise bu hadisi sahih kabul etmişlerdir. Tirmizî de yukarıda da belirtildiği gibi bu hadise "Hasen-sahih" demiştir.
Hadis-i şerifte belirtildiği üzere, Abbad b. Kesir, Medine'de el-AIa'nın meclisine varıp elinden tutmuş ve ayağa kaldırarak, Hz. Peygamber'in Şa'banın yarısından sonra oruç tutmayı menettiğine dair olan rivayetin sıhhatini sormuştur. Onu ayağa kaldırması, işin önemine işaret içindir.
Şafiîlerin büyük çoğunluğu hadisin zahirini ele alarak her zamanki adetine rastlamıyorsa, Şabanın ikinci yarısında oruç tutmanın mekruh olduğuna hükmetmişlerdir. Eğer Şabanın ilk yarısında da oruç tutmuşsa yine kerahetten kurtulur. Şafiî alimlerinden Ruyanî "Ramazandan bir iki-gün önce oruca başlamaya haram, sadece Şabanın ikinci yarısında oruç tutmaya ise, mekruh der.
Cumhur-i ulemaya göre ise, adetine rastlamasa ve Şabanın ilk yarısına eklemese bile Şabanın ikinci yarısında nafile oruç tutmak mubahtır. Sadece şek gününün orucu mekruhtur.
Bunlar, üzerinde durduğumuz hadisin zayıf olduğunu ve Rasulullah'ın (asm) Şabanı Ramazana uladığını bildiren hadise ters düştüğünü söylerler.
Tahavî'nin, Enes b. Malik vasıtasıyla Rasulullah'dan (asm) rivayet ettiği “Ramazandan sonraki en efdal oruç, Şaban orucudur” mealindeki hadis de cumhurun görüşünü destekleyen haberlerdir.
Şabanin ikinci yarısında oruç tutmayı men eden bu hadis ile bunun cevazına işaret eden hadisleri telif yönünden Aliyyü'1-Kari şöyle der:
"Şaban yarılanınca oruç tutmayınız," hadisindeki nehyden maksat, ilk yarısında hiç oruç tutmaması ve önceden zikredilen sebeblerden (adeti olan oruca rastlaması, muayyen bir nezir olması vs.) bir sebep olmaması haline hamledilir. Bir rivayette de "Ramazana kadar oruç yoktur" buyurulur. Buradaki nehy de Ramazanı hakkıyla tutmalarına mani olacağı için ümmete rahmet olması kabilinden tenzihidir. Şabanın tamamım tutup da oruca alışık olan ve böylece külfete düşmeyecek olan ise, nehyin dışındadır."
Aliyyü'1-Kari daha sonra Kadı Iyaz'ın şu sözlerini nakleder: "Maksat Şa'banın yarısı ve Ramazanı peşi peşine tutmaya muktedir olmayanların Şabanın ikinci yarısında oruç tutmamalarıdır. Bu Arafat'ta dua yapmaya güç bulabilmek için (Kurban bayramının) arafe günü oruç tutmamanın müstehap oluşuna benzer. Ama gücü yeten için yasak söz konusu değildir. Bunun için Rasulullah (asm) Şaban ve Ramazanı oruç tutarak cem'etmiştir.
İbn Hacer el-Askalanîde şunları söyler; "İmamlarımızdan bazıları, üzerinde durduğumuz hadisin sabit olmadığına veya oruç tutarak zayıflamaktan korkmaya mahmul olduğuna dayanarak Şabanın yarısından sonra orucun Kerahatsiz caiz olduğunu söylerler. Muhakkik alimler ise, yukarıdaki görüşü reddederek hadisin sabit, hatta sahih olduğunu, zayıf demenin bir zandan öteye geçmediğini belirtirler.
Buna göre üzerinde durduğumuz hadis ile, “Bir iki günle Ramazan orucunun önüne geçmeyiniz” mealindeki hadisin arasını şöylece birleştirmek mümkündür: Şabanın ikinci yarısında oruç tutmakta beis yoktur, an¬cak ayın sonunda oruç tutmak mekruhtur. Şabanın yarısında orucu men eden hadis oruç dolayısıyla zayıflayanlara Ramazandan bir iki gün önce oruç tutmayı men eden hadis de bu orucu belki Ramazan gelmiştir diye ihtiyaten tutanlara mahsustur.
Ebu Davud'un, hadisin sonundaki taliklerden ilkini söylemekteki maksadı, hadisin Abbad b. Kesîr yüzünden zaafa nisbet edilmemesi gereğine işarettir. Çünkü o hadisi Ala'dan sadece Abbad'ın değil, Sevrî, Şibl b. el-Ala, Ebu Umeys ve Züheyr b. Muhammed'in de rivayet ettiğini söyler.
İkinci talikte, Hz. Peygamberdin Şabanı Ramazana eklediğine dair olan hadise ters düştüğü için Abdurrahman b. el-Mehdî'nin bu hadisi kabul etmediği belirtiliyor.
Üçüncü talikte ise, Ebu Davud, her ne kadar bu hadisi el-Ala'dan başka rivayet eden olmamışsa da Abdurrahman'ın endişesiyle hadisin reddedilmeyeceğini ve dolayısıyla birbirine zıt görünen hadisleri telifin mümkün olduğunu söylüyor.
(Sünen-i Ebu Davud)
Recep ayında oruç tutmanın fazileti:
http://www.sorusorcevapbul.com/soru-cevap/mubarek/recep-ayinda-tutulan-orucun-mukafati-nedir
Şaban ayında oruç tutmanın fazileti:
http://www.sorusorcevapbul.com/makale/mubarek/saban-ayi-oruclarinin-fazileti
Ramazan ayının ve Ramazanda oruç tutmanın fazileti:
http://www.sorusorcevapbul.com/soru-cevap/ramazan/ramazan-ayinin-onemi
Oruç tutmanın ehemmiyeti:
http://www.sorusorcevapbul.com/makale/oruc/cenabi-hakkin-oruc-ibadetine-verdigi-kiymetin-farkinda-miyiz
Allah’a emanet olunuz. Kaynak: https://www.sorusorcevapbul.com - Hangi günlerde oruç tutmak mekruhtur?