Ahlak nedir?

Ahlak, ahlak-ı hasene ve ahlak-ı seyyie ne demektir?

Ahlak kelimesi, yaratmak ve yaradılış manasına gelen “hılkat” kökünden türetilmiştir. Bu kökten, “halk” ve “huluk” şeklinde aynı nitelikte iki gövde çıkmaktadır. Birbirinden farklı bu iki kelime insanın iki ayrı yönünü ifade etmektedir.
Halk, insanın gözle görülen elle tutulan maddi varlığının yaradılışını; huluk da, onun huy, karakter, tabiat, seciye, adet ve davranış gibi ancak basiretle (kalb gözü ile) idrak edilebilen manevi yaradılışını anlatmada kullanılmıştır.
İşte bu ikinci kullanışın çoğuludan, “ahlak” gelmektedir. Bir başka görüşe göre de, “hılkat”in çoğulu “huluk”, onun çoğulu da “ahlak”tır. Ahlak, “manevi yaradılışlar manzumesi” gibi bir anlam taşımaktadır.

“Biz, insanı, en güzel bir biçimde (ahsen-i takvimde) yarattık.” (Tin, 4)

Ayet-i kerimede kullanılan “ahsen-i takvimde halketme” tabiri, bir ifade şaheseridir; insana huzur bahşeden bir anlatım abidesidir.
Alemlerin yaratıcısı olan Cenab-ı Hakk, “yaradıcı” (Halık ve Hallak) sıfatının en mükemmel tecellisini insanda göstermiştir. İnsanın yaradılışı, gelişmiş bir mimari yapıyı andırmaktadır. O mimari eserin bir dış mimarisi, bir de iç mimarisi vardır. Ve bunlar birbirinden farklı, fakat bir birini tamamlayan iki ayrı yapıya sahipdir. İşte insanın iç mimarisinin bütün özelliklerini ifade etmek için, “huluk” kelimesinin çoğulu olan ve “iç yaradılışlar” manasına gelen “AHLAK” tabiri kullanılmıştır. (Peygamberimizin Şemaili)

"Allah aranızda rızkınızı taksim ettiği gibi ahlâkınızı da taksim etmiştir." (H.Ş.)

Resûlullah (asm) el-Eşecc’e (ra):
"Sende iki haslet var ki Allah onları sever: Hilm ve hayâ." dedi. Eşecc (ra) sordu:
"Ey Allah'ın Resûlü, bunlar bende eskiden beri mi var, (yoksa Müslüman olduktan sonra) yenilerde mi hasıl oldu?" Resûlullah (asm):
"Eskiden beri var!" Bunun üzerine Abdü'l-Kays kabilesinden olan Eşecc (ra):
"Beni, sevdiği iki hasletle mecbul kılan Allah'a hamd olsun.” dedi.

Hadiste Eşecc'in (ra), o iki hasletin eski mi, yeni mi? olduğunu sorması ve Resûlullah’ın (asm) eskiden beri mevcudiyetini beyan etmesi, huyu meydana getiren bir kısım hasletlerin yaratılıştan mevcut olduğunu ifade eder. (Kütüb-i Sitte)

Ahlak iki çeşittir

Ahlak-ı Hasene: İyi huylar yani güzel ahlak manasındadır.
İslam âlimleri, yaratılıştan gelen iyi huyların yerleştirilmesine gayret etmenin gerekliliğine hükmederler.
Kötü ahlaktan kurtulup güzel ahlak ile ahlaklanmak her mü’mine farzdir.
Ahlak-ı Seyyie: Kötü huylar yani kötü ahlak manasındadır.
İslâm âlimleri, kötü huyların da baskı altında tutularak sindirilmesine hükmederler.
Hz. Ömer (ra): "İnsanda on (fıtrî) ahlâk vardır, bunlardan dokuzu iyidir, birisi kötü. Bu kötü (serbest kalırsa) diğerlerini de bozar..." demiştir. (Kütüb-i Sitte) Kaynak: https://www.sorusorcevapbul.com - Ahlak nedir?